MARKA HUKUKU DAVA İNCELEMESİ (Eti browni-Ülker brownie)

DAVACI : Eti Gıda
DAVALI : Ülker Gıda, TPE
DAVA KONUSU : Ülker’in “ülker çikolatalı brownie” markası için yaptığı tescil başvurusuna itirazın reddine karşı kararın iptali ve başvurunun hükümsüzlüğü istemi.
AÇIKLAMALAR : “Browni” markası 1986’ da Eti Gıda adına tescil edilmiştir. Ülker Gıda’ nın 2004 yılında “ülker çikolatalı brownie” markasının kendi adına tescili için Türk Patent Enstitüsü’ne başvurmasıyla Eti Gıda harekete geçmiş ve başvuruya karşı TPE’de itiraz hakkını kullanmıştır. Ancak red kararı alınca, yargı yoluna başvurarak bu red kararının ve Ülker Gıda’nın bu tescil başvurusunun hükümsüzlüğünü istemiştir.
22 Mayıs 2007’de davayı ele alan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Eti lehine bir karar vermiş ve 556 Sayılı Markaların Korunmasına Dair kanuna göre, Ülker Gıda’nın marka başvurusunun hükümsüzlüğüne karar vermiştir. Kararda, KHK.m.8/2 ‘ye dayanılarak, “ülker çikolatalı brownie” markasının Eti Gıda’ya ait “browni” markasına benzediği ve bu nedenle Ülker Gıda’nın marka başvurusunun hükümsüzlüğüne karar verildiği belirtilmiş. Kararda ayrıca, “browni” ibaresinin marka olup tek başına Eti Gıda adına tescil edilip edilmeyeceğinin bu davanın konusunu teşkil etmediği, bu hususun ayrıca bir dava konusu yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Ülker Gıda’da Yargıtay kararında belirtildiği şekilde, “browni” ibaresinin tek başına marka olamayacağı ve Eti Gıda adına tescil edilemeyeceği iddiasıyla , tescilin hükümsüzlüğü istemiyle Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açmıştır. Dava halen devam etmektedir.
DEĞERLENDİRME : Sözcüklerin hatta yabancı sözcüklerinde marka olarak tescil edilebileceği 556 Sayılı KHK de md.5 de açıkça belirtilmiştir. Ancak, bunun sınırı markanın kullanılacağı mal ve hizmeti belirlememesi, jenerik adlardan oluşmamasıdır. “browni” sözcüğü ise bilindiği üzere “ıslak kek” anlamına gelmektedir. Yani, bizzat markanın kullanıldığı alanı belirleyen bir sözcüktür. Kelimenin yabancı olması bu konuda bir ayrıcalık teşkil ettirmez, çünkü “browni” sözcüğü son derece yaygın kullanımı ile “ıslak kek”manasını aynen bir türkçe sözcük gibi taşımaktadır. Nasıl ki türkçe olarak siz “ıslak kek” sözcüğünü marka olarak tescil ettirip diğer firmaların kullanımını engeleyemezsiniz, aynı nedenle “brownie” sözcüğünü de marka olarak tescil ettiremezsiniz. Bu nedenlerle, kanaatimce Eti Gıda adına tescilli “browni” markasının iptali gerekmektedir.

Filiz İĞDE